تداوم باور | محافظه‌کاری مفهومی
محمدرضا سلیمی، روانشناس و نویسنده، در کانال تلگرامی خود نوشت: «تداوم باور یا محافظه‌کاری مفهومی یک سوگیری شناختی است که در آن افراد به‌شدت به باورهای اولیه‌ی خود پایبندند، حتی اگر با شواهد قوی و متضاد با آن باورها مواجه شوند. این پدیده، درواقع، نوعی «لجاجت ذهنی» در باورهاست؛ جایی که افراد تمایل دارند به […]
محمدرضا سلیمی، روانشناس و نویسنده، در کانال تلگرامی خود نوشت: «تداوم باور یا محافظه‌کاری مفهومی یک سوگیری شناختی است که در آن افراد به‌شدت به باورهای اولیه‌ی خود پایبندند، حتی اگر با شواهد قوی و متضاد با آن باورها مواجه شوند.
این پدیده، درواقع، نوعی «لجاجت ذهنی» در باورهاست؛ جایی که افراد تمایل دارند به باورهای پیشین خود بچسبند، حتی اگر نادرستی آنها ثابت شده باشد. درواقع، تداوم باور به این معناست که فرد حتی در برابر شواهدی که با باورهای او در تضادند، همچنان به آن باورها وفادارند.
مثال: فردی ممکن است همچنان باور داشته باشد که یک سیاست‌مدار قابل اعتماد است، حتی اگر بی‌تدبیری او برای اداره‌ی کشور ثابت شده باشد. یا شخصی ممکن است باور داشته باشد که دارویی مؤثر است، حتی اگر تحقیقات علمی نشان دهند که این‌طور نیست.
مکانیسم خطای شناختی تداوم باور: افراد به دلایل گوناگون به باورهایشان می‌چسبند و به آنها پایبندند. در اینجا به سه دلیل اشاره می‌کنیم.
۱. ناهماهنگی شناختی: افراد هنگام مواجهه با اطلاعات متضاد یا متناقض ممکن است دچار «ناراحتی ذهنی» یا «ناهماهنگی شناختی» شوند و برای کاهش این ناراحتی به باورهای اولیه‌ی خود پناه ببرند. ناهماهنگی شناختی یعنی حضور همزمان دو باور متضاد در ذهن که به ناراحتی ذهنی منجر می‌شود.
۲. سوگیری تأیید: افراد ممکن است به‌طور فعال به‌دنبال اطلاعاتی باشند که باورهای فعلی‌شان را تأیید می‌کند و درعین‌حال اطلاعات مخالف با باورهایشان را نادیده بگیرند یا رد کنند.
۳. اولویت دادن به نتیجه‌گیری‌های اولیه: انسان‌ها معمولاً به نتیجه‌گیری‌های اولیه‌ی خود وزن بیش‌تری می‌دهند؛ حتی در مواجهه با اطلاعات و شواهد جدید تمایل کمی به بازنگری در نتیجه‌گیری‌های اولیه‌ی خود دارند.
پیامدها: تداوم باور سبب سوءتفاهم و تعارض می‌شود. در روابط بین‌فردی، تداوم باور می‌تواند منجر به سوءتفاهم و تعارض شود، زیرا افراد رفتارهای دیگران را از دریچه‌ی پیش‌فرض‌های خود تفسیر می‌کنند. همچنین، تداوم باور مانع پیشرفت در حوزه‌هایی مانند علم و سیاست می‌شود، چون این سوگیری مانع پذیرفتن ایده‌ها و روش‌های جدید و کارآمدتر می‌شود.
چگونه عوارض و آسیب‌های خطای شناختی تداوم باور را کاهش دهیم؟
برای کاهش آسیب‌های سوگیری تداوم باور:
۱. باید با دیدگاه‌های گوناگون مواجه شویم و فعالانه در جست‌وجو و بررسی اطلاعات از منابع گوناگون باشیم.
۲. محدودیت‌هایمان را بپذیریم.
پذیرفتن اینکه باورهای شخصی ممکن است اشتباه یا ناقص باشند و اینکه دیدگاه‌های جایگزین نیز می‌توانند معتبر باشند به کاهش وابستگی به باورهای اولیه کمک می‌کند.
۳. برای تغییر آماده شویم: پذیرفتن امکان اشتباه بودن باورها و داشتن آمادگی برای بازنگری در آنها در پرتو شواهد جدید یکی از مؤثرترین راه‌ها برای مقابله با این سوگیری شناختی است.»
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید